Định vị gạo Việt: Nâng cao giá trị và vị thế trên thị trường quốc tế

Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) cùng Tạp chí Thị trường tài chính tiền tệ và trang Việt Nam Đầu tư đã phối hợp tổ chức một sự kiện quan trọng. Mục đích chính là tìm kiếm các giải pháp nhằm nâng cao vị thế và giá trị của hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Thành tựu xuất khẩu gạo Việt Nam

Theo số liệu thống kê gần đây, Việt Nam là một trong ba quốc gia xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới. Các thị trường truyền thống bao gồm châu Á, Trung Đông và châu Phi. Theo Cục Thống kê (Bộ Tài chính), năm 2024, Việt Nam đã xuất khẩu hơn 9 triệu tấn gạo, thu về 5,7 tỷ USD. Con số này tăng 11% về khối lượng và 24% về giá trị so với năm trước.

Trên thị trường xuất khẩu gạo hiện nay, Việt Nam chủ yếu xuất khẩu ba loại sản phẩm chính: gạo thường, gạo chất lượng cao và gạo cao cấp.

• Gạo chất lượng cao chiếm tỷ lệ lớn nhất, dao động từ 60 đến 70%.
• Gạo cao cấp với các thương hiệu nổi tiếng, chiếm khoảng 15%.
• Gạo thường chiếm phần còn lại, từ 10 đến 15%.

Trong đó, vùng Đồng bằng sông Cửu Long đã đạt được những thành tựu đáng ghi nhận. Vùng này đóng góp 50% sản lượng lúa và hơn 90% sản lượng gạo xuất khẩu, khẳng định vững chắc vị thế của hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Ông Đỗ Hà Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam (VFA) phát biểu tại hội thảo.

Tăng trưởng mạnh mẽ và chuyển dịch cơ cấu xuất khẩu

Ông Đỗ Hà Nam (Chủ tịch VFA, Tổng Giám đốc Intimex) phát biểu tại hội thảo. Ông cho biết ngành xuất khẩu gạo Việt Nam đang có sự phát triển mạnh mẽ, thể hiện rõ qua các con số ấn tượng về lượng xuất khẩu và định hướng nâng cao giá trị sản phẩm.

Theo ông Nam, xuất khẩu gạo của Việt Nam đã có sự tăng trưởng vượt bậc. Từ 6 triệu tấn trong những năm trước, lượng xuất khẩu đã tăng lên 7,5 triệu tấn vào năm 2022 và đạt 9,18 triệu tấn trong năm ngoái, với tổng doanh thu vượt qua 5,7 tỷ USD.

Dự báo tổng lượng gạo xuất khẩu trong quý I năm nay đạt khoảng 2.250.160 tấn, tăng 2% so với cùng kỳ năm 2024. Cơ cấu chủng loại gạo xuất khẩu đang có sự chuyển biến tích cực. Đặc biệt gạo thơm, Japonica, đặc sản, giá trị gia tăng cao tăng tỷ trọng.

Ông Nguyễn Ngọc Hè, Phó Chủ tịch UBND thành phố Cần Thơ phát biểu tại hội thảo.

Hiện nay, thị trường xuất khẩu gạo Việt Nam đã trở nên đa dạng hơn, trải rộng từ châu Á, châu Phi (chiếm 18%), Trung Đông (2%), cho đến châu Âu, châu Mỹ và châu Đại Dương (4%). Trong đó, châu Á vẫn là thị trường trọng điểm, chiếm khoảng 72% tổng lượng xuất khẩu.

Thách thức và giải pháp cho ngành gạo

Tại hội thảo, nhiều đại biểu khẳng định vị thế không thể thay thế của ngành gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế và vai trò của cây lúa trong nền kinh tế. Tuy nhiên, vấn đề cần giải quyết là làm thế nào để duy trì giá gạo xuất khẩu ổn định, cân đối cung cầu, tăng thu nhập cho người dân và tạo điều kiện cho các doanh nghiệp uy tín phát triển bền vững.

Cũng tại hội thảo, nhiều đại biểu đã nêu ra các khó khăn, hạn chế hiện có của ngành gạo. Đó là:

• Thiếu tài chính.
• Khó khăn trong hoàn thuế.
• Cơ sở hạ tầng logistics chưa đồng bộ.

Bên cạnh đó, sản xuất lúa cũng đang đứng trước nhiều khó khăn và thách thức lớn. Các thách thức bao gồm: Biến đổi khí hậu, môi trường, chất lượng, và xây dựng thương hiệu.

Các đại biểu thảo luận tháo gỡ khó khăn cho gạo Việt tại hội thảo. Công nghệ, giống, thị trường nâng cao chất lượng, giá trị gạo Việt. Xây dựng thương hiệu gạo và tạo động lực cho nông dân là ưu tiên quan trọng trong chương trình này.

Quang cảnh hội thảo.

Hướng tới thương hiệu gạo Việt Nam vững mạnh

Tiến sĩ Trần Hữu Hiệp, nguyên Ủy viên chuyên trách, Vụ trưởng Vụ Kinh tế, Ban Chỉ đạo Tây Nam Bộ và Phó Chủ tịch Hội Du lịch Đồng bằng sông Cửu Long, nhấn mạnh: Để phát triển thương hiệu gạo Việt Nam, cần có sự phối hợp chặt chẽ giữa các ngành và tiếp cận đa lĩnh vực. Bao gồm công nghệ, marketing và xây dựng thương hiệu.

Ông Hiệp: Thương hiệu gạo phải gắn chặt chiến lược nông nghiệp thông minh. Cần tích hợp giá trị kinh tế, dinh dưỡng, văn hóa và môi trường. Quan điểm này hoàn toàn phù hợp với chiến lược phát triển nông nghiệp, nông thôn và Nghị quyết số 120/NQ-CP về phát triển bền vững vùng Đồng bằng sông Cửu Long.

Nhiều đại biểu đề xuất giải pháp thúc đẩy Đề án 1 triệu ha lúa chất lượng cao. Mục tiêu: Phát triển nông dân, doanh nghiệp, tăng thu nhập, giảm nghèo. Đề án này là mô hình phát triển cho ngành lúa gạo Việt Nam và toàn cầu. Đề án sẽ giúp định vị giá trị hạt gạo Việt Nam trên thị trường quốc tế.

Kết luận hội thảo và Đề án Nông dân số

Hội thảo “Định vị hạt gạo Việt Nam” mở ra nhiều cơ hội và thách thức cho ngành. Các chuyên gia, doanh nghiệp và cơ quan quản lý đã đề xuất nhiều giải pháp thiết thực. Áp dụng khoa học-công nghệ, xây dựng thương hiệu, gia tăng giá trị sản phẩm.

Trong khuôn khổ hội thảo, trang Việt Nam Đầu tư cũng đã công bố Đề án Nông dân số. Đề án sẽ là nguồn tin nhanh, chính xác về nông nghiệp 4.0. Qua đó, đóng góp cho sự phát triển bền vững của ngành nông nghiệp.

Nguồn: https://nhandan.vn/dua-hat-gao-viet-nam-tu-bua-com-que-den-ban-an-the-gioi-post870164.html